Testosterone là gì? Vai trò của testosterone đối với cơ thể

Testosterone đóng vai trò hình thành và duy trì nên nội tiết tố nam. Ảnh hưởng của testosterone là vô cùng lớn, chúng không chỉ tác động đến sức khỏe sinh sản mà còn ảnh hưởng tới các đặc điểm thể chất và lý sinh lý ở nam giới. Cùng Welson tìm hiểu chúng qua bài viết dưới đây nhé!

Testosterone là gì

Nội dung chính

Testosterone là một loại hormone sinh dục nam có thể được tìm thấy ở người cũng như ở các loài động vật.

Ở nam giới, testosterone được tạo ra chủ yếu bởi tinh hoàn (95%) và một số lượng nhỏ được sản xuất từ tuyến thượng thận (5%).

Các tín hiệu được gửi từ não đến tuyến yên ở đáy não sẽ kiểm soát việc sản xuất testosterone ở nam giới. Tuyến yên sau đó chuyển tín hiệu đến tinh hoàn để sản xuất testosterone.

Một “vòng lặp phản hồi” sẽ điều chỉnh chặt chẽ hàm lượng hormone trong máu. Khi nồng độ testosterone tăng quá cao, não sẽ gửi tín hiệu đến tuyến yên để giảm sản xuất loại hormone này.

Cơ thể nam giới sẽ bắt đầu tăng sản xuất testosterone ở tuổi dậy thì từ 9 – 14 tuổi. Nồng độ hormone sẽ tiếp tục tăng và kéo dài trong suốt tuổi vị thành niên và đạt mức cao nhất vào độ tuổi 20 – 30.

Sau đó sẽ giảm dần khoảng 1 – 2% mỗi năm sau 30 tuổi, do quá trình lão hóa của cơ thể.

Cũng như đàn ông, cơ thể phụ nữ cũng có thể tạo ra hormone testosterone nhưng với số lượng nhỏ hơn và được sản xuất bởi buồng trứng.

Hormone testosterone thường chịu trách nhiệm hình thành khả năng ham muốn tình dục và đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất tinh trùng. Chúng cũng ảnh hưởng đến khối lượng xương và cơ của cơ thể, cách nam giới lưu trữ chất béo trong người và thậm chí ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hồng cầu.

Vai trò của testosterone ở nam giới

Testosterone có vai trò khác nhau trong các giai đoạn của cuộc đời mỗi con người, bao gồm:

Quá trình phát triển của thai nhi
Tuổi dậy thì ở bé trai.
Tuổi trưởng thành.

Testosterone và quá trình phát triển của thai nhi

Khi thai nhi nam đang ở tuần thứ 7 trong tử cung, gen quyết định đến giới tính trên nhiễm sắc thể Y sẽ khởi động quá trình phát triển tinh hoàn và sản sinh hormone testosterone.

Testosterone kích thích sự phát triển của cơ quan sinh sản bên trong và bên ngoài của nam giới trong quá trình phát triển của thai nhi.

Testosterone và tuổi dậy thì ở bé trai

Ở giai đoạn dậy thì, hormone testosterone tăng cao, có vai trò cho sự thay đổi và phát triển các đặc điểm nam tính ở trẻ, bao gồm:

Thúc đẩy sự phát triển của cơ và xương

Khi hàm lượng testosterone tăng, chúng có khả năng kích thích sự phát triển cơ bắp, tăng kích thước và sức mạnh của cơ.

Đồng thời, loại hormone này còn tác động tích cực đến quá trình tái tạo tế bào và tăng khổi lượng xương, đặc biệt là xương chân và xương tay. Do đó, chiều cao của nam giới trong giai đoạn dậy thì sẽ được tăng lên đáng kể.

Giúp dương vật, tinh hoàn ở nam giới phát triển đầy đủ

Ở tuổi dậy thì, testosterone được sản xuất từ tuyến yên kích thích sự phát triển của dương vật và điều chỉnh chức năng của tinh hoàn, giúp chúng đạt được kích thước chuẩn trong giai đoạn này.

Bên cạnh đó, testosterone còn có vai trò điều chỉnh lượng máu đến dương vật, từ đó giúp duy trì khả năng cương cứng và phát triển chức năng tình dục.

Tăng ham muốn tình dục

Testosterone tác động lên hệ thống thần kinh trung ương ở các vùng liên quan đến ham muốn và khoái cảm, và thúc đẩy sản xuất dopamine – dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác vui sướng và khen thưởng, từ đó tạo ra ham muốn và kích thích tình dục.

Bên cạnh đó, nội tiết tố nam còn giúp kích thích sản xuất các hormone sinh dục nam khác như DHEA và DHT, góp phần thúc đẩy ham muốn và chức năng tình dục.

Ngoài ra, trong giai đoạn dậy thì, các bé trai còn testosterone còn ảnh hưởng tới các đặc tính sinh dục nam khác như: kích thích râu và lông phát triển, giọng nói sẽ trầm hơn hoặc xuất hiện tình trạng vỡ giọng.

Khi cơ thể của trẻ ở tuổi dậy sản xuất quá ít nội tiết tố nam, chúng không thể phân hóa hết các đặc điểm thể hiện sự nam tính của đàn ông.

Trẻ có thể xuất hiện các tình trạng như bộ phận sinh dục không được phát triển đầy đủ, lông trên cơ thể rất ít hoặc giọng nói không có sự thay đổi quá nhiều.

Hormone testosterone ở người trưởng thành

Testosterone rất cần thiết cho quá trình hình thành tinh trùng, giúp nam giới có khả năng sinh sản. Ngoài ra, chúng cũng đóng vai trò giúp:

Báo hiệu cơ thể bạn tạo ra các tế bào hồng cầu mới.
Đảm bảo xương và cơ bắp của bạn luôn chắc khỏe, tránh nguy cơ loãng xương.
Tăng cường khả năng ham muốn tình dục và cảm giác kích thích khi quan hệ.

Vai trò của testosterone ở nữ giới

Nếu bạn nghĩ testosterone chỉ quan trọng ở cánh mày râu thì bạn đã nhầm. Loại hormone này được sản xuất từ buồng trứng và tuyến thượng thận ở nữ giới, được cho là có tác dụng quan trọng đối với:

Chức năng buồng trứng
Sự khỏe mạnh của xương
Các vấn đề liên quan tới quan hệ tình dục, bao gồm cả ham muốn tình dục.

Sự cân bằng giữa hormone testosterone và hormone estrogen rất quan trọng để buồng trứng hoạt động bình thường. Mặc dù vẫn được chưa chắc chắn nhưng hormone testosterone cũng đóng một vai trò quan trọng trong các chức năng của não ở nữ giới (bao gồm cảm xúc, ham muốn tình dục và chức năng nhận thức).

Nồng độ testosterone được kiểm soát như thế nào?

Cơ thể của bạn sẽ kiểm soát mức testosterone trong máu. Nồng độ hormone thường cao nhất vào buổi sáng và giảm dần trong ngày.

Vùng dưới đồi ở đáy não và tuyến yên kiểm soát lượng testosterone mà tuyến sinh dục (tinh hoàn hoặc buồng trứng) sản xuất và giải phóng.

Vùng dưới đồi sẽ giải phóng gonadotropin (GnRH), kích thích tuyến yên tiết ra hormone luteinizing (LH). Loại hormone này sau đó di chuyển đến tuyến sinh dục và kích thích sản xuất và giải phóng testosterone. (Hormone LH thường kích thích sản xuất estrogen và progesterone trong buồng trứng.)

Khi nồng độ testosterone trong máu tăng lên, chúng sẽ ngăn chặn việc sản xuất hormone giải phóng gonadotropin, giúp duy trì mức testosterone bình thường.

Nếu bất kỳ cơ quan nào trong đây – vùng dưới đồi, tuyến yên hoặc tuyến sinh dục – hoạt động không bình thường, chúng có thể khiến nồng độ testosterone thay đổi, tăng quá cao hoặc quá thấp.

Những ảnh hưởng khi nam giới bị suy giảm testosterone

Tình trạng cánh mày râu có mức testosterone thấp hơn bình thường được gọi là chứng suy sinh dục nam. Khi đó, nam giới sẽ xuất hiện các triệu chứng như:

Giảm ham muốn tình dục.
Khó giữ được sự cương cứng.
Không thỏa mãn khi đạt cực khoái.
Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, nghiêm trọng hơn có thể xuất hiện tình trạng vô sinh.
Mật độ xương giảm gây nguy cơ loãng xương và dễ gãy xương.
Huyết áp và lượng cholesterol tăng gây nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch.
Tinh thần và tâm trạng bị ảnh hưởng, dễ mệt mỏi, cáu gắt, lo lắng, trầm cảm, suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung.
Cơ thể bị mất cơ bắp và lượng mỡ tăng lên, xuất hiện tình trạng rụng tóc, da khô và ngủ không ngon giấc.

Những phương pháp xét nghiệm testosterone

Khi nghi ngờ cơ thể có mức testosterone không ổn định, hay cơ thế xuất hiện các tình trạng sinh lý yếu, các bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm một vài xét nghiệm, bao gồm:

Xét nghiệm tổng lượng testosterone trong máu (thường được thực hiện vào buổi sáng vì lúc đó nồng độ testosterone cao nhất).
Xét nghiệm lượng hormone FSH (kích noãn bào tố) có trong máu.
Xét nghiệm nồng độ hormone LH.

Cả hai loại xét nghiệm FSH và LH đều giúp kiểm tra vô sinh hay hiếm muốn ở cả nam lẫn nữ.

Liệu pháp testosterone

Đây là biện pháp được chấp thuận để điều trị tình trạng dậy thì muộn ở nam giới hoặc khi nồng độ testosterone trong cơ thể xuống quá thấp do sự hoạt động không bình thường của tinh hoàn, tuyến yên hoặc vùng dưới đồi.

Liệu pháp testosterone là phương pháp điều trị bằng cách đưa hormone testosterone từ bên ngoài vào trong cơ thể để tăng nồng nồng độ của loại hormone này trong máu.

Có nhiều dạng khác nhau để bổ sung testosterone từ bên ngoài, bao gồm:

Tiêm: Đây là dạng phổ biến nhất. Testosterone được tiêm vào cơ bắp, thường là ở mông hoặc đùi, mỗi tuần hoặc hai tuần một lần.
Gel bôi: Gel testosterone được thoa lên da, thường là ở vai hoặc bụng, mỗi ngày một lần.
Miếng dán: Miếng dán testosterone được dán vào da, thường là ở vùng bẹn, mỗi tuần một lần.
Viên nang: Viên nang testosterone sẽ được uống một hoặc hai lần mỗi ngày.

Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với liệu pháp này. Bạn không nên sử dụng khi cơ thể đang gặp các vấn đề như:

Ung thư tuyến tiền liệt
Mắc các bệnh tim mạch
Bệnh gan hoặc thận nặng
Hội chứng ngưng thở khi ngủ

Hãy liên hệ với bác sĩ để có thể xác định liệu pháp testosterone có phù hợp với bạn hay không. Đừng tự ý sử dụng vì có thể gây ra tác dụng phụ hoặc các rủi ro tiềm ẩn nguy hiểm.

Cách tăng testosterone tự nhiên

Ngoài việc áp dụng các liệu pháp testosterone có thể gây ra các rủi ro và nguy cơ tiềm ẩn, bạn cũng có thể tăng nồng độ testosterone bằng các phương pháp tự nhiên, an toàn và lành mạnh hơn như:

Bổ sung thực phẩm chức năng

Các thực phẩm chức năng có chứa các loại thảo dược và chất dinh dưỡng sẽ giúp tăng cường sinh lý nam.

Với các thành phần chính như:

Sâm Peru (Maca): giúp tăng sinh testosterone và ham muốn tình dục ở nam giới.
Hồng sâm Hàn Quốc: có khả năng tăng cường sinh lực và sức đề kháng.
Đông trùng hạ thảo: có thể giúp nam giới cải thiện chức năng sinh dục và chất lượng tinh trùng.
Kẽm Sulfate: giúp tăng cường sản xuất testosterone và cân bằng lại mức hormone này trong cơ thể nam giới, hỗ trợ quá trình sinh tinh và duy trì chức năng của tuyến tiền liệt.
Hàu (Oyster): có thể cải thiện khả năng cương cứng và ham muốn tình dục ở nam giới. Ngoài ra, trong hàu còn chứa nhiều chất chống oxy hóa, góp phần bảo vệ sức khỏe tổng thể và sức khỏe sinh lý ở cánh mày râu.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục ngắt quãng với cường độ cao, ít nhất 30 phút mỗi ngày và 4 – 5 ngày mỗi tuần sẽ giúp tăng cường testosterone, đặc biệt là các bài tập Kegel.

Ngủ đủ giấc

Khi bạn ngủ, cơ thể sẽ sản xuất testosterone, do đó, đảm bảo bạn ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm và trong môi trường tối, yên tĩnh.

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh

Đảm bảo chế độ ăn cung cấp đầy đủ các thực phẩm có chứa nhiều protein, chất béo lành mạnh, kẽm và vitamin D, vì những chất dinh dưỡng này rất quan trọng cho sản xuất testosterone.

Ngoài ra, bạn cũng nên:

Kiểm soát tình trạng căng thẳng của cơ thể để tránh giảm nồng độ testosterone.
Duy trì cân nặng hợp lý, nếu cơ thể bị thừa cân hoặc béo phì, hãy giảm cân một cách lành mạnh.
Tránh hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia
Dành thời gian ngoài trời mỗi ngày để tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Testosterone là một phần thiết yếu của sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng thể đối với cả nam và nữ. Việc nồng độ testosterone thay đổi theo độ tuổi và sức khỏe của cơ thể là điều tự nhiên. Nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng khó chịu khi nồng độ testosterone quá cao hoặc quá thấp, bạn có thể thử áp dụng các biện đã nêu ở trên hoặc trong trường hợp nghiêm trọng hơn, bạn nên liên hệ tới các bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ PROFA VIỆT NAM:

Địa chỉ: Số 163, đường Trần Huy Liệu, Phường 8, Quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
Email: welsonhanquoc@gmail.com
Facebook: Welson Hàn Quốc
Hotline: 0938 114 402

Nguồn tham khảo bài viết: