Testosterone thường được biết đến là loại hormone “nam tính”. Nam giới có testosterone cao thường cơ bắp săn chắc, các mảng lông dày trên cơ thể và mặt, giọng nói trầm, vang, cùng nhiều đặc điểm vốn có khác ở nam giới. Nhưng khi nồng độ của loại hormone này quá cao thì chúng có thể dẫn tới các nguy cơ về sức khỏe. Vậy hãy cùng Welson tìm hiểu về những dấu hiệu và nguyên nhân khiến testosterone cao ở nam giới và cách điều trị tình trạng này qua bài viết dưới đây nhé.
Các dấu hiệu khi testosterone cao ở nam giới
Testosterone là một hormone giới tính nam, chúng được sản xuất bởi tinh hoàn ở nam giới và trong buồng trứng ở nữ giới.
Ngoài ra, dehydroepiandrosterone (DHEA), tiền chất của testosterone được sản xuất ở tuyến thượng thận.
Một nghiên cứu năm 2017 với hơn 9.000 nam giới sống ở Châu Âu và Hoa Kỳ cho thấy tổng lượng testosterone ở nam giới từ 19 – 39 tuổi là 264 – 916 nanogram mỗi deciliter (ng/dl). Trên mức này sẽ được coi là cao.
Để biết thêm chi tiết về các chỉ số testosterone bình thường ở nam giới theo độ tuổi là bao nhiêu, bạn có thể xem thêm bài viết dưới đây:
Xem thêm: Chỉ số testosterone bình thường ở nam giới là bao nhiêu?
Khi mức testosterone cao bất thường, nam giới có thể gặp các biến chứng như:
- U tuyến tế bào gan
- Vàng da ứ mật
- Phì đại tuyến tiền liệt
Các nhà khoa học của một nghiên cứu năm 2021 lưu ý rằng nam giới có hàm lượng dihydrotestosterone (DHT) cao – một chất có tác dụng với testosterone – có thể gặp nguy cơ cao bị mụn trứng cá và rụng tóc.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng rằng nồng độ testosterone cao không gây bệnh ung thư tuyến tiền liệt, nhưng chúng có thể khiến bệnh ngày càng trầm trọng hơn. Giảm mức testosterone có thể giúp giảm nguy cơ tái phát bệnh hoặc giảm tiến triển nặng lên của bệnh.
Ngoài ra, nam giới có mức testosterone quá cao có thể gặp các dấu hiệu như:
- Tâm trạng thường xuyên thay đổi, dễ nóng tính hoặc cáu gắt
- Lông trên cơ thể quá nhiều
- Đau đầu
- Gặp các nguy cơ về sức khỏe tim mạch hoặc gan
- Huyết áp cao (tăng huyết áp)
- Ham muốn tình dục cao (ham muốn tình dục)
- Tăng cảm giác thèm ăn
- Mất ngủ
- Số lượng tinh trùng thấp
- Tâm trạng lâng lâng
- Phì đại tuyến tiền liệt, có thể gây khó khăn khi đi tiểu
- Sưng chân và bàn chân
- Tăng cân không rõ nguyên nhân
Nguyên nhân khiến testosterone quá cao ở nam giới
Có nhiều nguyên nhân khiến nồng độ testosterone ở nam giới tăng quá cao, bao gồm:
Di truyền
Có tới 70% nồng độ testosterone trong máu của nam giới là do di truyền. Nếu bạn có tiền sử gia đình có mức testosterone cao, rất có thể bạn cũng có thể mắc phải căn bệnh này.
Lạm dụng steroid đồng hóa
Steroid đồng hóa là nhóm các hợp chất tổng hợp có tác dụng tương tự như hormone giới tính nam testosterone.
Chúng thường được sử dụng cho những bệnh nhân bị suy giảm testosterone nghiêm trọng, dưới sự theo dõi và chỉ định của bác sĩ.
Những nam giới tự ý sử dụng steroid đồng hóa hoặc dùng nhiều hơn mức khuyến nghị, có nguy cơ khiến testosterone trong máu tăng cao.
Tăng sản thượng thận bẩm sinh
Khi bị bệnh, đột biến gen gây ra tình trạng thiếu enzyme ở tuyến thượng thận. Những enzyme này thường giúp cơ thể sản xuất cortisol, một loại hormone mà cơ thể cần để phản ứng với sự căng thẳng. Khi các enzyme không hoạt động bình thường, tuyến thượng thận sẽ sản sinh ra quá nhiều testosterone và các hormone khác thay vì cortisol.
Cơ thể đang có khối u ở tinh hoàn
Các khối u ở tinh hoàn, nơi sản xuất androgen (nội tiết tố nam), có thể giải phóng testosterone dư thừa.
Bệnh u tuyến thượng thận
U tuyến thượng thận sản xuất hormone sinh dục là những khối u hiếm gặp, làm tăng tiết hormone testosterone, estrogen hoặc cả hai.
Testosterone dư thừa ảnh hưởng đến cơ thể bạn theo những cách khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của bạn.
Cách chẩn đoán
Có hai phương pháp chính mà bác sĩ có thể sử dụng để chẩn đoán nồng độ testosterone cao, bao gồm:
Thăm khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ đặt câu hỏi về sức khỏe tổng thể của bạn và xem xét kỹ bất kỳ triệu chứng mà bạn đang gặp phải khi có mức testosterone cao như sự phát triển của lông trên cơ thể và kích thước cơ quan sinh dục (ngực, tinh hoàn,…).
Xét nghiệm máu
Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu của bạn bằng kim tiêm dưới da và gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.
Các bác sĩ cũng có thể kiểm tra lượng glucose và cholesterol trong cơ thể vì chúng cũng bị ảnh hưởng khi mức testosterone của bạn quá cao.
Do nồng độ testosterone thường cao nhất vào buổi sáng nên việc xét nghiệm máu sẽ diễn ra trong khoảng thời gian này.
Phương pháp điều trị
Tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ có những điều trị khác nhau để giúp mức testosterone ở nam giới cân bằng lại, bao gồm:
Ngừng sử dụng steroid hoặc thuốc tăng cường testosterone
Khi nồng độ testosterone trong máu của bạn cao là do sử dụng steroid đồng hóa hoặc các loại thuốc tăng testosterone, việc ngừng sử dụng các chất này sẽ giải quyết được vấn đề.
Trong một nghiên cứu, 88,4% nam giới tham gia sử dụng các loại thuốc bổ sung testosterone sẽ không sản xuất được tinh trùng. Tuy nhiên, 6 tháng sau khi ngừng sử dụng thực phẩm bổ sung, 65% những người này bắt đầu sản xuất tinh trùng trở lại.
Điều trị các khối u
Trong một số ít trường hợp, các khối u có thể sản sinh ra hormone giới tính, có thể làm tăng mức testosterone.
Nếu một khối u góp phần làm tăng mức testosterone, người bệnh có thể cần phải phẫu thuật.
Trong trường hợp là các khối u ác tính, có thể dẫn tới ung thư, người bệnh sẽ cần các phương pháp điều trị khác, bao gồm:
- Phẫu thuật
- Hóa trị
- Xạ trị
- Sử dụng các loại thuốc có thể giúp giảm mức testosterone cao ở những người có bệnh lý nền.
Những loại thuốc có thể sử dụng bao gồm:
- Thuốc ức chế tổng hợp steroid như ketoconazol (Nizoral), để điều trị hội chứng Cushing.
- Thuốc ức chế alpha reductase như finasteride (Proscar), để điều trị bệnh tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.
- Các chất tương tự hormone giải phóng gonadotropin (GnRH), chẳng hạn như degarelix (Firmagon) để giảm nồng độ testosterone ở những người đang điều trị ung thư tuyến tiền liệt.
Ngoài ra, những nam giới đang sử dụng các liệu pháp testosterone nên khám định kỳ vì bác sĩ sẽ cần theo dõi tiến triển của bạn và khi cơ thể gặp phải các tác dụng phụ, bạn nên liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ.
Trong những trường hợp bạn chỉ muốn điều trị các triệu chứng khi nồng độ testosterone cao, việc cạo bỏ lông mọc quá mức hoặc sử dụng sữa rửa mặt trị mụn có thể giúp kiểm soát các triệu chứng của bạn.
Đối với những nam giới đang có mức testosterone thấp và đang có suy nghĩ sử dụng thuốc, bạn nên tìm hiểu một vài cách để tăng testosterone tự nhiên, sẽ giúp hạn chế những rủi ro về sức khỏe do sử dụng thuốc tăng testosterone mang lại.
Những cách giúp tăng cường và duy trì mức testosterone khỏe mạnh bao gồm:
- Bổ sung các thực phẩm chức năng có chứa thành phần thảo dược từ thiên nhiên như hồng sâm và sâm Maca, sẽ giúp hỗ hỗ tăng mức testosterone tự nhiên, bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lực và cải thiện chức năng sinh dục.
- Tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày và 150 phút mỗi tuần.
- Có một chế độ ăn toàn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng có thể giúp bạn duy trì mức testosterone tối ưu cho cơ thể.
- Hạn chế hoặc không sử dụng các chất kích thích rượu bia và thuốc lá.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Hãy đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Đau ngực
- Khó thở
- Gặp khó khăn khi nói
- Chóng mặt
- Những cơn ngất xỉu
- Những thay đổi bất thường về cholesterol HDL (cholesterol tốt) của bạn
- Bị đột quỵ
- Bị đau tim
- Sưng ở tay hoặc chân của bạn
- Khó ngủ hoặc khó thở khi ngủ
Ở nam giới, nguyên nhân gây mức testosterone cao ở nam giới thường gặp nhất là do sử dụng steroid đồng hóa hoặc bổ sung testosterone từ bên ngoài. Khi gặp triệu chứng liên quan đến mức testosterone cao, bạn hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể làm tăng nguy cơ vô sinh, ung thư và các vấn đề khác.
THÔNG TIN LIÊN HỆ PROFA VIỆT NAM:
- Địa chỉ: Số 163, đường Trần Huy Liệu, Phường 8, Quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
- Email: welsonhanquoc@gmail.com
- Facebook: Welson Hàn Quốc
- Hotline: 0938 114 402
Nguồn tham khảo bài viết:
- 2024. Testosterone: What It Is, Function & Levels. https://my.clevelandclinic.org/health/articles/24101-testosterone.
- 2024. High testosterone in men: Signs and symptoms. https://www.medicalnewstoday.com/articles/signs-of-high-testosterone.
XEM THÊM BÀI VIẾT KHÁC: