Ảnh Hưởng Của Trạng Thái Căng Thẳng: Kẻ Thù Giấu Mặt Của Sức Khỏe Hiện Đại

“Căng thẳng chỉ là chuyện nhỏ, ai mà chẳng có.” – Nếu bạn cũng từng nghĩ vậy, hãy cẩn thận! Thứ “chuyện nhỏ” này có thể là nguồn gốc của mất ngủ, đau dạ dày, mụn nội tiết, thậm chí là rối loạn tim mạch, trầm cảm và suy giảm miễn dịch. Trong xã hội hiện đại, trạng thái căng thẳng không còn là hiện tượng tức thời mà đã trở thành một thói quen vô thức. Nhưng ảnh hưởng của trạng thái căng thẳng không dừng lại ở cảm xúc – nó âm thầm thay đổi cả cơ chế vận hành của cơ thể bạn, từ não bộ cho đến tế bào. Hãy cùng Welson tìm hiểu những tác động sâu sắc mà căng thẳng gây ra, và làm thế nào để lấy lại quyền kiểm soát tinh thần – và sức khỏe – của chính mình.

Từ Hệ Thần Kinh Đến Hệ Miễn Dịch: Khi Căng Thẳng Làm Loạn Cả Cơ Thể

Căng thẳng (stress) không đơn giản là cảm giác khó chịu – nó là một phản ứng sinh lý có thật của cơ thể. Khi bị stress, hệ thần kinh giao cảm được kích hoạt, tuyến thượng thận tiết ra cortisol, adrenaline và noradrenaline, chuẩn bị cơ thể “chiến đấu hoặc bỏ chạy” (fight or flight). Điều này giúp ích trong thời gian ngắn. Nhưng nếu tình trạng căng thẳng kéo dài – gọi là stress mãn tính – nó sẽ gây ra một chuỗi ảnh hưởng nguy hiểm:

Ảnh hưởng đến não bộ

Ảnh hưởng đến não bộ, khi cơ thể bị căng thẳng kéo dài, hormone cortisol tăng cao liên tục sẽ làm ảnh hưởng đến vùng hải mã – nơi giúp ghi nhớ và học tập. Điều này khiến bạn dễ bị mất tập trung, hay quên và cảm thấy lo lắng, thậm chí khó ngủ. Ngoài ra, lượng dopamine và serotonin – các chất giúp bạn cảm thấy vui vẻ – cũng giảm đi, làm tăng nguy cơ trầm cảm.

Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch

Với hệ miễn dịch, căng thẳng kéo dài làm giảm hoạt động của các tế bào miễn dịch tự nhiên, khiến cơ thể yếu đi và khó chống lại các loại virus, vi khuẩn. Đồng thời, tình trạng viêm trong cơ thể cũng tăng lên, làm cho một số bệnh như viêm khớp hoặc các bệnh tự miễn trở nên nghiêm trọng hơn.

Gây rối loạn tiêu hóa

Căng thẳng còn ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa bằng cách làm tăng lượng axit trong dạ dày, gây khó chịu và có thể dẫn đến viêm loét. Nó cũng khiến ruột bị co thắt, gây đầy hơi, khó tiêu và làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, điều này không chỉ ảnh hưởng đến tiêu hóa mà còn tác động đến tâm trạng và sức khỏe tổng thể.

Gây rối loạn nội tiết

Ngoài ra, căng thẳng làm rối loạn hormone trong cơ thể. Ở phụ nữ, nó có thể gây ra chu kỳ kinh nguyệt không đều, nổi mụn và giảm khả năng sinh sản. Ở nam giới, căng thẳng làm giảm hormone testosterone, gây giảm ham muốn và dễ mệt mỏi. Đồng thời, stress cũng làm tăng nguy cơ tiểu đường và béo phì do hormone cortisol thúc đẩy tích tụ mỡ ở bụng và ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa insulin.

Ảnh Hưởng Của Trạng Thái Căng Thẳng Tới Hành Vi Và Mối Quan Hệ

Ngoài những hậu quả về mặt thể chất, ảnh hưởng của trạng thái căng thẳng còn lan rộng đến hành vi, năng suất làm việc và cả cách chúng ta tương tác với người khác.

• Ảnh hưởng đến năng suất cá nhân: Ảnh hưởng đến năng suất cá nhân, căng thẳng thường gây mất ngủ và đau đầu, làm giảm khả năng tập trung và xử lý công việc hiệu quả. Khi bị stress, người ta dễ trở nên cáu gắt, phản ứng bốc đồng, từ đó ảnh hưởng đến quyết định và chất lượng công việc. Ngoài ra, stress còn khiến bạn mất động lực, trì hoãn công việc, tạo thành một vòng xoáy khó thoát ra. Một nghiên cứu tại Đại học Yale năm 2020 còn cho thấy làm việc trong môi trường áp lực cao liên tục có thể khiến IQ giảm tạm thời do vùng não xử lý logic bị ảnh hưởng.
• Tác động tiêu cực đến các mối quan hệ: Tác động tiêu cực đến các mối quan hệ cũng là hệ quả rõ ràng của stress. Khi căng thẳng, con người dễ phản ứng phòng thủ, mất kiên nhẫn, hay ngắt lời và đổ lỗi cho người khác. Điều này khiến các mối quan hệ trong gia đình, bạn bè hay nơi làm việc trở nên căng thẳng hơn. Đặc biệt, trong các mối quan hệ yêu đương, stress thường gây ra sự mất kết nối và nhiều mâu thuẫn hơn.
• Dễ dẫn đến hành vi tiêu cực: Căng thẳng còn dễ khiến người ta tìm đến các hành vi tiêu cực để giải tỏa. Nhiều người chọn thức ăn nhanh, rượu hoặc thuốc lá như một cách “xả stress”. Ngoài ra, việc lệ thuộc vào mạng xã hội, game hay mua sắm cũng là cách để tạm quên căng thẳng. Tuy nhiên, những hành vi này có thể dẫn đến nghiện và thực sự làm cho tình trạng stress thêm trầm trọng, khó kiểm soát hơn.

Có thể bạn quan tâm: Đông Trùng Hạ Thảo Hàn Quốc – Bí Quyết Bồi Bổ Sức Khỏe Từ Xứ Kim Chi

Giảm Căng Thẳng Không Chỉ Là “Thư Giãn”: 5 Gợi Ý Thiết Thực Để Tự Cứu Mình

Biết được ảnh hưởng của trạng thái căng thẳng là một chuyện, nhưng hành động để giảm nó lại là một hành trình chủ động. Dưới đây là những cách hiệu quả được chứng minh bởi khoa học:

1. Hít thở chậm – sâu (Deep breathing): Chỉ cần 5 phút hít thở theo nhịp: 4 giây hít – 4 giây giữ – 6 giây thở ra, đã giúp hệ thần kinh phó giao cảm “bật lại”, giảm nhịp tim và hạ cortisol.
2. Tập thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ nhanh, yoga, đạp xe chậm – ít nhất 30 phút/ngày – kích hoạt dopamine và endorphin giúp giảm lo âu, ngủ ngon, thư giãn cơ bắp. WHO khuyến nghị, người trưởng thành nên vận động ít nhất 150 phút/tuần ở cường độ vừa để duy trì sức khỏe tinh thần.
3. Viết ra nỗi lo – Đối thoại với chính mình: Viết nhật ký giúp xử lý cảm xúc, đưa căng thẳng ra khỏi đầu và nhìn nó dưới góc nhìn khách quan hơn.
4. Giới hạn đa nhiệm (multitasking): Làm nhiều việc cùng lúc khiến não bị quá tải, stress tăng cao mà hiệu suất lại giảm. Hãy thực hành “deep work” – làm một việc duy nhất trong khung giờ nhất định.
5. Ngủ đủ và chất lượng: Ngủ dưới 6 tiếng mỗi đêm sẽ khiến cortisol cao hơn vào hôm sau. Hãy cố gắng giữ thời gian ngủ đều đặn, tránh dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ 1 giờ.

Căng thẳng là một phần không thể tránh khỏi trong cuộc sống, nhưng để nó kiểm soát bạn hay bạn kiểm soát nó – đó là lựa chọn. Hiểu rõ ảnh hưởng của trạng thái căng thẳng chính là bước đầu để hành động, thay đổi và phục hồi. Đừng đợi đến khi cơ thể “kêu cứu” mới quan tâm. Bắt đầu từ việc thở sâu, ngủ đủ, vận động đều, bạn đã gửi cho cơ thể một thông điệp: “Mình đang lắng nghe bạn.” Và đôi khi, điều đó chính là liều thuốc tốt nhất cho sức khỏe toàn diện – cả thể chất lẫn tinh thần. Và đừng quên theo dõi các những bài viết tiếp theo của Welson để không bỏ lỡ các thông tin sức khỏe hữu ích!

ƯU ĐÃI ĐỘC QUYỀN CHỈ DÀNH CHO BẠN
TỪ WELSON HÀN QUỐC

Thương hiệu chăm sóc sức khỏe sở hữu các sản phẩm chuyên biệt từ Hồng Sâm 6 năm tuổi.
Tất cả sản phẩm đều được sản xuất tại nhà máy đạt chuẩn GMP và đã được Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế cấp phép lưu hành.

Nhận mã ưu đãi ngay!



Tư vấn thêm

WELSON5

🎉 Mã đã được sao chép!

THÔNG TIN LIÊN HỆ PROFA VIỆT NAM:

Địa chỉ: Số 163, đường Trần Huy Liệu, Phường 8, Quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
Email: welsonhanquoc@gmail.com
Facebook: Welson Hàn Quốc

Hotline: 0938.114.402

Nguồn tham khảo bài viết:

1. Stress effects on the hippocampus: a critical review
2. Under pressure: the science of stress and the hunt for a cure
3. The Immunology of Stress and the Impact of Inflammation on the Brain and Behavior
4. How stress damages immune system and health

XEM THÊM BÀI VIẾT KHÁC:

• Quà tặng sức khỏe cho sếp​
• Quà tết cho bố mẹ​
• Triệu chứng bệnh tim mạch
• Rối loạn tiền đình