Khi Đói Cơ Thể Lấy Năng Lượng Từ Đâu? Giải Mã Cơ Chế Sinh Tồn Kỳ Diệu

Cảm giác đói là hiện tượng sinh lý quen thuộc, nhưng bạn có bao giờ thắc mắc “khi đói cơ thể lấy năng lượng từ đâu để hoạt động?” Dù không ăn trong vài tiếng, thậm chí cả ngày, bạn vẫn có thể suy nghĩ, di chuyển, làm việc. Điều này là nhờ cơ thể chúng ta sở hữu một hệ thống cung cấp năng lượng dự phòng cực kỳ tinh vi và hiệu quả. Hãy cùng Welson tìm hiểu sâu hơn về các nguồn năng lượng cơ thể sử dụng khi bụng đói và cơ chế thích nghi tuyệt vời mà cơ thể thực hiện để duy trì sự sống và hoạt động.

1. Khi đói cơ thể lấy năng lượng từ đâu? Giai đoạn đầu dùng glucose dự trữ trong gan và máu

Ngay sau khi bữa ăn kết thúc, cơ thể bạn sử dụng phần lớn năng lượng từ glucose – một loại đường đơn được chuyển hóa từ carbohydrate trong thực phẩm. Tuy nhiên, sau khoảng 4–6 tiếng không ăn, nồng độ glucose trong máu giảm xuống. Lúc này, cơ thể bắt đầu chuyển sang “chế độ tiết kiệm” bằng cách sử dụng glycogen – một dạng dự trữ của glucose được lưu trữ chủ yếu trong gan và cơ bắp.

• Glycogen ở gan: Gan chứa khoảng 100–120g glycogen. Khi đường huyết giảm, gan sẽ phá vỡ glycogen thành glucose và giải phóng vào máu để duy trì mức năng lượng cần thiết cho não và các cơ quan quan trọng.

• Glycogen ở cơ: Dự trữ glycogen ở cơ bắp được sử dụng tại chỗ để cung cấp năng lượng cho vận động, không được giải phóng trực tiếp vào máu như gan.

Tình trạng sử dụng glycogen này thường kéo dài được khoảng 12–24 giờ tùy vào mức độ hoạt động và chuyển hóa của từng người. Sau khi nguồn dự trữ này cạn dần, cơ thể sẽ chuyển sang giai đoạn tiếp theo.

2. Khi nhịn đói lâu hơn: Cơ thể bắt đầu chuyển sang đốt mỡ

Sau 12–24 giờ không nạp thức ăn, nguồn glucose từ glycogen dần cạn kiệt. Để duy trì sự sống và hoạt động, cơ thể buộc phải tìm đến nguồn năng lượng khác: mỡ dự trữ.

Quá trình chuyển hóa mỡ thành năng lượng diễn ra như sau:

1. Mô mỡ phóng thích acid béo tự do (free fatty acids) vào máu.

2. Các acid béo này được đưa tới gan, cơ, tim và các cơ quan khác để chuyển hóa thành ATP – nguồn năng lượng chính của tế bào.

3. Riêng não – vốn không sử dụng acid béo – sẽ được gan cung cấp ketone bodies (thể ceton), được tổng hợp từ acid béo. Ketone là nguồn năng lượng thay thế cho glucose giúp duy trì chức năng não bộ trong giai đoạn nhịn đói kéo dài.

Đây là lý do tại sao nhiều chế độ ăn như low-carb hay keto thúc đẩy cơ thể chuyển sang đốt mỡ để giảm cân: cơ thể ưu tiên dùng mỡ làm nguồn năng lượng thay thế khi thiếu glucose. Ngoài ra, trong giai đoạn này, cơ thể cũng tiết ra các hormone như glucagon và epinephrine, giúp phân giải mỡ và hạn chế tích trữ năng lượng mới.

Xem thêm: Tinh chất đông trùng hạ thảo – Lợi ích sức khỏe

3. Khi đói kéo dài: Cơ thể phá vỡ protein để duy trì sự sống

Nếu bạn nhịn đói quá lâu (trên 48 giờ), mỡ dù còn nhưng khả năng duy trì chức năng sống không còn đủ. Lúc này, cơ thể buộc phải sử dụng đến protein – thành phần cấu tạo nên cơ bắp, mô liên kết và các enzyme sống còn.

Cơ chế diễn ra như sau:

• Cơ thể phá vỡ protein trong cơ bắp thành các acid amin.

• Acid amin này được chuyển đến gan để tham gia vào quá trình gluconeogenesis – tạo glucose mới.

• Glucose mới này sẽ phục vụ các cơ quan đặc biệt cần glucose như hồng cầu, tế bào não (một phần) và hệ miễn dịch.

Dù vậy, việc sử dụng protein cơ bắp làm nhiên liệu là giải pháp “cực đoan” và không lý tưởng, bởi nó khiến cơ thể nhanh chóng suy kiệt, yếu ớt, dễ nhiễm bệnh, tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, mất cơ, và trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong.

Những tác động tiêu cực khi đói quá lâu:

• Suy giảm hệ miễn dịch: Thiếu protein, vitamin và khoáng chất làm cơ thể khó chống chọi với vi khuẩn, virus.

• Mất cơ, giảm chuyển hóa: Cơ bắp bị phân giải khiến quá trình trao đổi chất chậm lại.

• Ảnh hưởng tâm thần: Đói kéo dài gây lo âu, trầm cảm, kém tập trung.

Chính vì vậy, các phương pháp nhịn ăn cần được kiểm soát chặt chẽ, có kiến thức, và không nên áp dụng kéo dài nếu không có hướng dẫn của chuyên gia y tế.

Qua hàng triệu năm tiến hóa, cơ thể con người đã phát triển một chuỗi cơ chế cực kỳ linh hoạt để đảm bảo luôn có năng lượng cho sự sống, dù trong điều kiện khan hiếm thực phẩm. Vậy khi đói cơ thể lấy năng lượng từ đâu? 

• Ngắn hạn → sử dụng glucose và glycogen

• Trung hạn → chuyển sang đốt mỡ

• Dài hạn → phân giải protein để tạo glucose

Tuy nhiên, việc để cơ thể rơi vào trạng thái đói thường xuyên hoặc kéo dài sẽ gây ra hậu quả xấu cho sức khỏe, bao gồm mất cơ, suy giảm miễn dịch và rối loạn trao đổi chất. Thay vào đó, hãy ăn uống đúng giờ, cân bằng dưỡng chất và bổ sung thêm những thực phẩm bảo vệ sức khỏe có nguồn gốc từ thiên nhiên như hồng sâm, đông trùng hạ thảo, linh chi… để hỗ trợ chuyển hóa năng lượng hiệu quả, giảm mệt mỏi và tăng sức bền cho cơ thể. Chăm sóc cơ thể thông minh không phải chờ đến khi bị bệnh. Hãy hiểu cách cơ thể sử dụng năng lượng khi đói để đưa ra lựa chọn dinh dưỡng và lối sống phù hợp, giúp bạn luôn duy trì năng lượng tích cực mỗi ngày.

ƯU ĐÃI ĐỘC QUYỀN CHỈ DÀNH CHO BẠN
TỪ WELSON HÀN QUỐC

Thương hiệu chăm sóc sức khỏe sở hữu các sản phẩm chuyên biệt từ Hồng Sâm 6 năm tuổi.
Tất cả sản phẩm đều được sản xuất tại nhà máy đạt chuẩn GMP và đã được Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế cấp phép lưu hành.

Nhận mã ưu đãi ngay!



Tư vấn thêm

WELSON5

🎉 Mã đã được sao chép!

THÔNG TIN LIÊN HỆ PROFA VIỆT NAM:

Địa chỉ: Số 163, đường Trần Huy Liệu, Phường 8, Quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
Email: welsonhanquoc@gmail.com
Facebook: Welson Hàn Quốc

Hotline: 0938.114.402

Nguồn tham khảo bài viết:

1. Intermittent fasting
2. Should you try intermittent fasting for weight loss?
3. Intermittent Fasting: What is it, and how does it work?

XEM THÊM BÀI VIẾT KHÁC:

• SỨC ĐỀ KHÁNG LÀ GÌ?
• CHẾ ĐỘ ĂN CHO NGƯỜI MỠ MÁU CAO
• CƠ THỂ MẤT NƯỚC NÊN UỐNG GÌ?
• KẼM VÀ VITAMIN C