Đông trùng hạ thảo – Từ truyền thuyết Tây Tạng đến khoa học hiện đại

Trong kho tàng dược liệu quý giá của châu Á, đông trùng hạ thảo là cái tên luôn gợi ra sự bí ẩn và quyền năng. Loại “nửa côn trùng, nửa thực vật” này từng được coi là thần dược chỉ dành cho hoàng tộc, gắn với nhiều câu chuyện kỳ bí từ vùng cao nguyên Tây Tạng. Nhưng trong thế kỷ XXI, khoa học đã dần hé lộ những bí mật phía sau dược liệu đặc biệt này – và mở ra những ứng dụng rộng lớn hơn cả lĩnh vực y học. Cùng Welson khám phá rõ hơn về sinh vật kỳ lạ này trong bài viết dưới đây.

Đông trùng hạ thảo là gì? Sinh vật kỳ lạ giữa hai thế giới

Không giống như nhân sâm hay linh chi – vốn là thực vật, đông trùng hạ thảo (Cordyceps sinensis) là sự kết hợp kỳ lạ giữa côn trùng và nấm. Cụ thể, đây là một loại nấm ký sinh trên ấu trùng của bướm thuộc chi Thitarodes. Vào mùa đông, nấm lây nhiễm vào ấu trùng dưới đất, phát triển và giết chết vật chủ. Đến mùa hạ, thân nấm mọc trồi lên khỏi mặt đất – do đó có tên gọi “đông trùng” (mùa đông là sâu), “hạ thảo” (mùa hè thành cây).

Hiện có hơn 500 loài Cordyceps được phát hiện trên thế giới, nhưng chỉ một vài loài có giá trị dược lý, trong đó Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris là hai loại phổ biến và được nghiên cứu nhiều nhất.

Theo số liệu của Viện Khoa học Trung Quốc, mỗi năm chỉ khai thác được khoảng 80–100 tấn đông trùng hạ thảo tự nhiên, chủ yếu tại cao nguyên Tây Tạng, Tứ Xuyên, Nepal và Bhutan. Giá của loại này có thể lên tới 20.000–50.000 USD/kg, biến nó trở thành một trong những loại dược liệu đắt nhất hành tinh.

Vì thế, công nghệ nuôi cấy đông trùng hạ thảo nhân tạo đã ra đời – đặc biệt là Cordyceps militaris, dễ nuôi cấy hơn, có hàm lượng hoạt chất cordycepin và adenosine tương đương hoặc thậm chí cao hơn loại tự nhiên. Việt Nam hiện cũng đang nổi lên là quốc gia có công nghệ nuôi cấy thành công Cordyceps militaris quy mô lớn.

Đông trùng hạ thảo có gì đặc biệt? Góc nhìn từ y học hiện đại

Dù được mệnh danh là “vàng mềm” trong Đông y, nhưng đến nay, giá trị thật sự của đông trùng hạ thảo cũng đã được khoa học chứng minh một cách rõ ràng, với hàng trăm nghiên cứu công bố trên các tạp chí y học quốc tế.

1. Tăng cường miễn dịch và chống oxy hóa

Hoạt chất cordycepin có trong đông trùng hạ thảo được chứng minh giúp điều hòa hoạt động của tế bào lympho T và B – những “chiến binh” của hệ miễn dịch. Một nghiên cứu trên Journal of Ethnopharmacology năm 2020 cho thấy sử dụng đông trùng hạ thảo giúp tăng cường phản ứng miễn dịch ở chuột bị suy giảm miễn dịch nhân tạo. Đồng thời, với khả năng chống oxy hóa mạnh, đông trùng hạ thảo giúp giảm tổn thương tế bào do gốc tự do – nguyên nhân đứng sau nhiều bệnh mạn tính và lão hóa sớm.

2. Hỗ trợ điều trị ung thư

Nghiên cứu tại Đại học Gachon (Hàn Quốc) đã chỉ ra rằng cordycepin có khả năng ức chế tăng sinh tế bào ung thư và gây ra quá trình apoptosis (tế bào tự chết) ở nhiều dòng tế bào như ung thư phổi, gan, và vú. Điều này mở ra tiềm năng sử dụng đông trùng hạ thảo như một liệu pháp hỗ trợ trong điều trị ung thư, đi kèm với hóa trị hoặc xạ trị.

3. Bồi bổ sinh lực và cải thiện sinh lý

Trong Đông y, đông trùng hạ thảo được xem là “thuốc bổ thận tráng dương”, giúp tăng cường sinh lực nam giới. Khoa học hiện đại lý giải rằng cordycepin và polysaccharide trong loại nấm này có thể kích thích tiết testosterone nội sinh, cải thiện chất lượng tinh trùng và tăng ham muốn. Một nghiên cứu tại Đài Loan (2018) trên nhóm nam giới suy giảm sinh lý cho thấy 71% người dùng Cordyceps militaris cải thiện chức năng sinh lý sau 40 ngày sử dụng.

4. Hỗ trợ kiểm soát đường huyết và tim mạch

Cordyceps giúp tăng độ nhạy insulin, hỗ trợ kiểm soát đường huyết ổn định. Ngoài ra, các axit nucleic và adenosine có trong dược liệu này còn giúp giãn mạch, hạ huyết áp và bảo vệ tim mạch hiệu quả – nhất là ở người cao tuổi.

Có thể bạn quan tâm: Hồng Sâm Đông Trùng Hạ Thảo: Bí Quyết Sức Khỏe Từ Dược Liệu Quý

Đông trùng hạ thảo trong đời sống hiện đại: Từ phòng bệnh đến nâng tầm chất lượng sống

Sự chuyển mình của đông trùng hạ thảo từ bài thuốc Đông y sang thực phẩm bảo vệ sức khỏe (TPBVSK) là minh chứng cho xu hướng kết hợp giữa truyền thống và công nghệ. Ngày nay, loại dược liệu quý này đã được chế biến dưới nhiều dạng tiện dụng hơn: viên nang, bột hòa tan, trà túi lọc, nước uống dinh dưỡng, cao cô đặc…

1. Đối tượng nào nên dùng?

• Người làm việc trí óc, áp lực cao: Giúp cải thiện trí nhớ, giảm stress, tăng sức bền.

• Người cao tuổi: Hỗ trợ miễn dịch, tăng cường chức năng hô hấp, tim mạch.

• Người mới ốm dậy, hậu COVID-19: Giúp phục hồi năng lượng, chống mệt mỏi.

• Nam giới có nhu cầu tăng cường sinh lực: Hỗ trợ sinh lý nam một cách tự nhiên, không tác dụng phụ.

2. Lưu ý khi sử dụng

• Không nên dùng quá liều: Mỗi ngày 1–2g cordyceps khô là đủ cho người trưởng thành.

• Không nên dùng khi sốt cao, viêm nhiễm cấp tính.

• Phụ nữ có thai và trẻ em dưới 5 tuổi nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

3. Tiềm năng phát triển tại Việt Nam

Với khí hậu thuận lợi và đội ngũ khoa học đang đầu tư mạnh mẽ, Việt Nam đang trở thành trung tâm nuôi cấy Cordyceps militaris chất lượng cao. Một số sản phẩm TPBVSK có chứa chiết xuất đông trùng hạ thảo chuẩn hóa đã đạt chuẩn GMP, HACCP và được xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản – những thị trường rất khắt khe.

Từ một dược liệu bí truyền ở Tây Tạng, đông trùng hạ thảo ngày nay đã trở thành biểu tượng cho xu hướng chăm sóc sức khỏe chủ động, thông minh và bền vững. Những nghiên cứu hiện đại đã chứng minh: loại nấm đặc biệt này không chỉ giúp tăng miễn dịch, cải thiện sinh lý, bảo vệ tim mạch mà còn hỗ trợ phục hồi thể lực, chống lão hóa hiệu quả.

Sự phát triển của công nghệ sinh học cho phép các hoạt chất quý từ đông trùng hạ thảo được tinh chiết và ứng dụng trong các thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Tiêu biểu, một số sản phẩm của Welson – thương hiệu chăm sóc sức khỏe theo tiêu chuẩn quốc tế – đã tích hợp chiết xuất đông trùng hạ thảo kết hợp cùng các dưỡng chất thiết yếu, mang đến giải pháp tiện lợi nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người dùng hiện đại. Dù sử dụng dưới dạng tự nhiên hay sản phẩm công nghệ cao, điều quan trọng là lựa chọn đúng nguồn gốc, đúng cách, đúng nhu cầu – để đông trùng hạ thảo thực sự trở thành người bạn đồng hành cùng sức khỏe, mỗi ngày.

CHỦ ĐỘNG CHĂM SÓC SỨC KHỎE MỖI NGÀY CÙNG WELSON

Thương hiệu chăm sóc sức khỏe với các sản phẩm chuyên biệt từ Hồng Sâm 6 năm tuổi. Tất cả sản phẩm đều được sản xuất tại nhà máy đạt chuẩn GMP và đã được Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế cấp phép lưu hành.

Tư vấn thêm

THÔNG TIN LIÊN HỆ PROFA VIỆT NAM:

Địa chỉ: Số 163, đường Trần Huy Liệu, Phường 8, Quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
Email: welsonhanquoc@gmail.com
Facebook: Welson Hàn Quốc

Hotline: 0938.114.402

Nguồn tham khảo bài viết:

1. Cordycepin is an Immunoregulatory Active Ingredient of Cordyceps sinensis
2. Bioactive principles from Cordyceps sinensis: A potent food supplement – A review
3. Effect of Cordyceps militaris supplementation on sperm production

XEM THÊM BÀI VIẾT KHÁC:

• Đông trùng hạ thảo có tác dụng gì?
• Rượu đông trùng hạ thảo
• Đông trùng hạ thảo Hàn Quốc
• Đông trùng hạ thảo là gì?